حجت الاسلام و المسلمین استاد سید جواد نقوی
مدیر جامعه عروة الوثقیٰ لاهور
مسجد بیت العتیق
لاهور، پاکستان
خطبات نماز جمعه ۲۱ دی ۱۴۰۳

خطبه اول: کسانی که از تعالیم قرآن به دور هستند ممکن است گرفتار عذاب دردناک خداوند شوند

خطبه دوم: اسرائیل نقشه 3000 ساله حاکمیت یهود را منتشر کرد

ما در محیطی تربیت می‌شویم که طاغوت‌ها بر آن مسلط هستند، به گونه‌ای که تقوای ما را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد، زیرا در چنین فضایی، نظام تقوا باید توسط خود طاغوت ایجاد شود. همه ما ذهنیت، نگرش، گرایش ها و رفتارهای مرتبط با طاغوت را در پیش گرفته ایم و از آنجایی که همه افراد جامعه ما یکسان هستند، آثار آن را احساس نمی کنیم، اما اگر شخصیتی با تقوا در جامعه ما وجود داشته باشد، آن موقع فاصله بین ما و او قابل مشاهده خواهد بود. همانطور که اگر شخصیتی مانند حضرت علی (ع) در جامعه وجود داشته باشد، انسان معیاری برای سنجش خود می گیرد. اما اگر چنین شخصیتی وجود نداشته باشد، هرکسی که در یک سیستم ظالمانه بزرگ شده است، دچار توهم تقوا می شود. آن موقع همه باور دارند که آنها مخلص، وفادار و دارای شخصیت هستند، زیرا معیاری که ما داریم، شخصیت طاغوتی است. اما خداوند متعال معیار و الگوی منظمی برای تقوا در قرآن قرار داده است که ما باید برای رعایت آن تلاش کنیم.
در این باره خداوند متعال در آیه 155 سوره انعام می فرماید:
وَهَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ مُبَارَكࣱ فَٱتَّبِعُوهُ وَٱتَّقُواْ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
و این کتاب مبارکی است که آن را نازل کردیم. پس از او پیروی کنید و تقوا پیشه کنید تا مشمول رحمت شوید.
اتباع به چه چیزی گفته می شود؟
این کتاب بر تو نازل شده و مبارک است. شما باید برآن عمل کنید و تقوا را توسعه دهید. کلمه «تلاوت» با کتاب نیز به کار می رود که در واقع به معنای دنبال کردن است، نه فقط خواندن. اما در اینجا اتباع وجود دارد، به این معنی که شما دائماً پشت کتاب حرکت می کنید. اتباع نشان دهنده دنبال کردن چیزی است که در حال حرکت است، به این معنی که چیزی که دنبال می کنید باید در حال حرکت باشد. به زبان ساده می توانیم بگوییم: «دنبال من باش» این جمله بیانگر تمام واقعیت اتباع است، یعنی من هم در حال حرکت هستم و به جلو می روم و شما هم حرکت کنید و مرا دنبال کنید. اما اگر این کسی که جلوتر می رود، در جایی توقف کند، این حکم «به دنبال من بیایید» باطل می شود، زیرا او به جایی نمی رود که ما راه او را دنبال کنیم.
دنبال کردن یعنی با همان سرعتی که او راه می رود راه برویم، نه تندتر از او برویم و نه کندتر، نه به راست بچرخیم و نه به چپ، مگر این که او هم به چپ و راست بچرخد. پس ما باید هر حرکت و عمل او را دنبال کنیم.
پیروی از قرآن به چه معناست؟
خداوند می فرماید: “هذا کتاب”، آیا منظور خداوند از این کتاب، کتاب چاپی است؟ نه، بلکه قانون اساسی، مانیفست زندگی و ایدئولوژی است که برای هر جنبه از زندگی فردی و اجتماعی مانیفست دارد. هدف قرآن تنظیم و انضباط زندگی ماست و ما باید از آن اتباع کنیم یعنی پیرو قرآن باشیم. نظام قرآن متحرک و پویا است و انسان ها باید خود را با این پویایی هماهنگ کنند. جامعه ای که از قرآن پیروی کند، دچار رکود نمی شود، بلکه همیشه پویا و در حرکت خواهد بود. با پیروی از این نظام می توانید به تقوا دست یابید. اما آیه بعد این موضوع را بیشتر توضیح می دهد:
أَن تَقُولُوٓاْ إِنَّمَآ أُنزِلَ ٱلۡكِتَٰبُ عَلَىٰ طَآئِفَتَيۡنِ مِن قَبۡلِنَا وَإِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمۡ لَغَٰفِلِينَ (156)
(قرآن را براى اين فرستاديم) تا نگوييد تورات و انجيل تنها بر دو طايفۀ يهود و نصارى پيش از ما فرستاده شد و ما از تعليم درس (كتابهاى الهى) آنان غافل و بى بهره مانديم
خداوند متعال این کتاب را نازل کرده است تا این بحث را برطرف کند که ما از تعالیم دو گروه قبلی یعنی یهود و نصاری غافل بودیم بنابراین چگونه میتوانیم هدایت شویم؟
َوۡ تَقُولُواْ لَوۡ أَنَّآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡكِتَٰبُ لَكُنَّآ أَهۡدَىٰ مِنۡهُمۡۚ فَقَدۡ جَآءَكُم بَيِّنَةࣱ مِّن رَّبِّكُمۡ وَهُدࣰى وَرَحۡمَةࣱۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَصَدَفَ عَنۡهَاۗ سَنَجۡزِي ٱلَّذِينَ يَصۡدِفُونَ عَنۡ ءَايَٰتِنَا سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يَصۡدِفُونَ(157)
يا گوييد: اگر كتاب بر ما فرستاده مى‌شد ما بهتر از آنان به راه هدايت مى‌شتافتيم. پس به شما هم از طرف پروردگارتان حجت آشكار و هدايت و رحمت رسيد، اكنون كيست ستمكارتر از آن كه آيات الهى را تكذيب كند و از آنها روى گرداند؟! به زودى آنان را كه از آيات ما روى گردانيده و مخالفت كنند به عذاب سخت مجازات كنيم به كيفر آنكه از آيات ما اعراض مى‌كردند
معنای صدف
در ادامه این آیه می‌گوید بزرگ‌ترین ستمکار کسی است که کتاب را پس از عرضه به آن انکار کند. خداوند متعال کسانی را که روی گردانند عذاب خواهد کرد. در این آیه، کلمه «صدف» برای کسانی است که از کتاب خدا روی برگردانند و این کلمه در این آیه سه بار آمده است. ما معمولاً “صدف” را به عنوان پوسته ای که حلزون در آن زندگی می کنند، در نظر می گیریم، جایی که مروارید نیز در آن یافت می شود. با این حال، این معنای لغوی ” صدف ” نیست. این کلمه در اینجا در مخالف با اتباع به کار رفته است که معنای اطاعت را بیشتر گسترش می دهد. “صدف” نماد دو چیز است: جدا بودن از مرکز و چسپیدن در لبه ها. به عنوان مثال، یک پوسته صدف در لبه ها به هم متصل می شود، اما مرکز آن توخالی است. مانند بشقابی که لبه هایش به هم می رسند اما فضای وسط خالی می ماند. یعنی نه کاملاً جدا هستند و نه کاملاً چسپیده، یعنی در عین خویشاوندی دورند.
در زبان عربی به برخورد دو خودرو را «تصادف» می گویند که به این معناست که خودروها با وقفه در حال حرکت بودند اما سرانجام در نقطه ای با هم برخورد کردند یا به هم متصل شدند. هنگامی که دو نفر که قصد ملاقات نداشتند، ناگهان در یک جمع با هم ملاقات می کنند، به آن “مصادفه” می گویند. یعنی این دو نفر با آن که از یک دیگر فاصله دارند در جایی تصادفا ملاقات می کنند. این دیدار فاصله بین آنها را کم نمی کند، زیرا آنها فقط احوالپرسی می کنند. این امر معنای «صدف» را روشن تر می کند.
منظور از صدف در آیه چیست؟
در اینجا کلمه صدف در مقابل ارتباط با قرآن به کار رفته است، یعنی ارتباط ما با قرآن به گونه ای است که فقط لبه های زندگی ما با قرآن برخورد می کنند، در حالی که ما از موضوعات و آموزه های اساسی قرآن فاصله داریم. این نشان می دهد که ما گاهی فقط دست به قرآن می زنیم یا آن را تلاوت می کنیم و به جنبه های ظاهری آن مشغول می شویم. این آیه می‌گوید کسانی که معارف قرآن را انکار می‌کنند، بزرگترین ستمکاران هستند. آنها فقط به لبه ها چسبیده اند در حالی که جوهر آن را انکار می کنند. وقتی زندگی‌مان را بررسی می‌کنیم، مانند پوسته‌ای به نظر می‌رسد که در گوشه و کناری پیوندی با قرآن پیدا می‌شود. وقتی زندگی انسان منحرف می‌شود، ممکن است لبه‌ها به قرآن برسد، اما تمام زندگی‌اش از قرآن دور می‌ماند و حاضر به تغییر نیست.
قرآن امام است
قرآن امام ماست و تا جایی که هدایت می کند باید از آن پیروی کنیم همان طور که امام علی (ع) تاکید کرده است. در زبان عربی به امام سطح سنج نیز گفته می شود که معماران از آن برای تشخیص مستقیم یا کج بودن دیوار استفاده می کنند. امام به عنوان معیاری عمل می کند تا اطمینان حاصل شود که زندگی انسان درست است. امام به عنوان الگو و رهبر برای حفظ ساختار امت می باشد.
علت عدم وحدت در امت
چرا امروز در امت وحدت وجود ندارد؟ آیا خود شیعیان همدیگر را قبول دارند؟ آیا آنها به مساجد یکدیگر می روند؟ هر گروه سیستم خود را ایجاد کرده است. ممکن است لبه‌های آن‌ها به هم برسند، اما بقیه ساختار در یک راستا قرار نمی‌گیرد. این اختلاف از تحریف و فقدان نظام امامت ناشی می شود. امام صرفاً یک شهردار نیست که امور اداری شهر را مدیریت کند. بلکه امام پیشروی امت است. فرقه ها زمانی به وجود می آیند که انحراف افراد و گروه ها را فرا می گیرد. ما نباید به «تصدیف» قرآن بپردازیم، یعنی زندگی ما فقط قرآن را لمس بکند، اما از تعالیم آن دور بمانیم.
ما باید اخلاق خود را بررسی کنیم و ببینیم که چگونه با آموزه های قرآن همخوانی پیدا کنیم. اخلاق قرآنی چقدر در زندگی ما نقش دارد؟ زمانی که بین زن و شوهر، در مسائل اجتماعی و یا در روابط با افراد دیگر تعارض ایجاد می شود، نحوه برخورد ما با این مسائل، آیا مطابق آموزه های قرآن است یا بر خلاف آن؟، بر عهده خودمان است که باید قضاوت کنیم. اگر خودمان را با قرآن همسو نکنیم، خداوند هشدار داده است که کسانی را که قرآن را انکار می کنند و «تصدیف» انجام می دهند، به شدت مجازات خواهند شد. این افراد فقط لبه های قرآن را لمس می کنند، در حالی که بخش اصلی زندگی آنها از قرآن دور مانده است.
حکومت طاغوت و دوری از قرآن
زندگی در آرامش و رضایت در جامعه ای که توسط یک طاغوت اداره می شود عادی نیست. این شامل سکوتی است که نسل‌ها را در بر می‌گیرد. پذیرش حکومت طاغوت موجب جدایی از قرآن می شود. ما به این جدایی از قرآن رضایت داده ایم و حتی موافقت کرده ایم. اکثریت از زندگی خود راضی به نظر می رسند. اگر در خانه هایشان غذا باشد، خودشان را موفق می دانند. کسانی که خورد و خوراک ندارند به عنوان یک مجازات در نظر گرفته می شوند. ما از قرآن فاصله گرفته ایم چون فکر می کنیم هرچه نیاز داریم، داریم. پس چرا باید از خدا چیزی بخواهیم؟ این ذهنیت را شیطان در درون ما ایجاد کرده است. خداوند به ما توفیق رسیدن به تقوای الهی را عطا فرماید.

خطبه 2
تخریب ارزشهای انسانی بدون تقوا
انسان پس از خلقت نیازمند بقا و رزق است. در کنار رزق و روزی، خداوند نظام هدایتی نیز به نام دین ایجاد کرده است که انسان را به سوی هدف خلقت هدایت می کند. بدون هدایت، سرمایه های زندگی از بین می رود و این هدایت با تقوا حفظ می شود. بدون تقوا، تمام توانایی های انسان از بین می رود و دیگر انسان واقعی نیست. اگر اشیا حفظ نشوند یا گم می شوند یا زنگ می خورند و از بین می روند. خداوند این فرصت را در اختیار ما قرار داده است و اکنون وظیفه ماست که از آن محافظت کنیم. این حفاظت تنها در صورتی می تواند اتفاق بیفتد که ابتدا از انسانیت خود محافظت کنیم. بزرگان همیشه به نسل جوان توصیه کرده اند که واقعاً انسان شوند. ما همچنین می‌پرسیم که آیا ما به درستی برای بشریت کار می‌کنیم. اگر یک دانشجوی الهیات جایگاه خود را درک کند، واقعاً می تواند دانشجو شود. بنابراین باید انسانیت خود را بشناسیم تا بتوانیم آن را حفظ کنیم.
نقشه سه هزار ساله اسرائیل منتشر شد
امروز می بینیم که نسل ما علی رغم عبادت خدا، فاقد انسانیت است. هر فرقه و نژادی حس انسانیت خود را از دست داده است که وضعیت غزه گواه آن است. امام علی (ع) می فرماید که مردم شبیه انسان هستند اما فاقد مردانگی واقعی هستند. علما، سیاستمداران و حاکمان انسانیت خود را از دست داده اند. اسرائیل نیز نقشه ای از سه هزار سال پیش منتشر کرده که گستره قلمروهای تاریخی خود را نشان می دهد و می خواهند دوباره بر این سرزمین ها سیطره پیدا کنند. این جسارت در حضور ملت های اسلامی مانند اردن، مصر و عربستان آشکار شده است. چگونه این شجاعت را به دست آورد؟ در حالی که سی و پنج کشور مسلمان تحت کنترل بن سلمان هستند. اسرائیل تا زمانی که چنین حاکمانی در میان مسلمانان قدرت دارند، به جاه طلبی ها و ادعاهای خود عمل خواهد کرد. اردن کلید را بدون دعوا تحویل خواهد داد. آنها با عناصر تکفیری سرزمین مقاومت در سوریه را ویران کرده اند.
رئیس جمهور جدید لبنان و تحقق جاه طلبی های اسرائیل
اخیراً یک رئیس جمهور جدید به نام عون جوزف که یک مسیحی است با رای همه گروه ها در راستای سیاست های خود منصوب شده است. او قبلا ژنرال ارتش، مخالف حزب الله و حامی ایالات متحده، فرانسه و اسرائیل بود. هدف اصلی آن خلع سلاح حزب الله است، هدفی که بسیاری در چهل سال گذشته آرزوی رسیدن به آن را داشته اند، اما ایران همواره با آن مخالفت کرده است. سوریه پیش از این از لبنان دفاع کرده بود، اما پس از مرگ رفیق حریری از حمایت خود دست کشید. این گام مهمی در راستای امنیت اسرائیل است.
این رئیس جمهور جدید در دور اول رای نمایندگان حزب الله و شیعه را دریافت نکرد. در دور دوم، نمایندگان آمریکا و فرانسه برای اطمینان از انتصاب او به عنوان رئیس جمهور فشار آوردند. در مورد حماس نیز وضعیت مشابه وجود دارد، و حزب الله اکنون با شرایط مشابهی مواجه است. برای اولین بار پس از چهل سال، دیپلمات های ایرانی در فرودگاه بیروت مورد بازرسی قرار گرفتند و این تصور ایجاد شد که ایران دیگر هیچ نفوذی در لبنان ندارد. این تغییر منعکس کننده اتفاقاتی است که در سوریه رخ داد.
سفر رئیس جمهور عراق به ایران
سومین تغییر در منطقه به عراق مربوط می شود. رئیس جمهور عراق اخیرا در سفری یک روزه به ایران سفر کرده است. چنین سفرهای کوتاهی معمولاً شامل قرارداد نمی شود. هدف آنها اغلب ارائه هشدار یا تطمیع است. وی بدون حضور سایر مسئولان وزارتخانه با مقام معظم رهبری و رئیس جمهور ایران دیدار کرد. پیامی که او ارائه کرد توسط هیچ رسانه ای پوشش داده نشد، اما او بدون شک به عنوان نماینده آمریکا و بن سلمان آمد یا برای هشدار یا ارائه مزایای جذاب. تغییراتی که رخ می دهد ماهیت پیامی را که او داده آشکار می کند. رهبر معظم انقلاب به رئیس جمهور عراق توصیه کردند که نیروهای حشد الشعبی را متلاشی نکند. رئیس جمهور کنونی ایران، جناب پزشکیان، از مقاومت حمایت نمی کند. ایشان سعی می کنند تحریم ها را بر اساس الگوی رفسنجانی رفع کنند و مشکلات داخلی را حل کنند.

والسلام علیکم و رحمۃ الله